Από τον Οδηγό Εργασιακών Δικαιωμάτων ΚΕΠΕΑ-ΓΣΕΕ
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Α.Ν.539/1945 όπως αυτός ισχύει σήμερα, με τις τροποποιήσεις του Ν. 3144/2003 και του Ν. 3302/2004, όλοι οι μισθωτοί δικαιούνται άδεια με αποδοχές καθώς και επίδομα άδειας, από τον πρώτο χρόνο τις εργασίας τους.
ΗΜΕΡΕΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΑΔΕΙΑΣ:
ΠΡΩΤΟ ημερολογιακό έτος: Σύνολο 20 ημέρες όταν πρόκειται για πενθήμερη εργασία και 24 ημέρες με εξαήμερη εργασία, ή 2 ημέρες για κάθε μήνα απασχόλησης.
ΔΕΥΤΕΡΟ ημερολογιακό έτος: Μετά την συμπλήρωση 12 μηνών εργασία, συνολικά για όλο το έτος 21ημέρες με πενθήμερο και 25 ημέρες με εξαήμερο. ΤΡΙΤΟ ημερολογιακό έτος: Μετά την συμπλήρωση 2 ετών εργασία, 22 ημέρες με πενθήμερο και 26 με εξαήμερο.
Επίσης: Για τους μισθωτούς που έχουν συμπληρώσει, 10 έτη υπηρεσία στον ίδιο εργοδότη ή 12 έτη σε οποιονδήποτε εργοδότη, η άδεια διαφοροποιείται σε 25 ημέρες με πενθήμερο και 30 ημέρες με εξαήμερο.
Τα ποσά του επιδόματος άδειας: Αρχίζουν από 2 ημερομίσθια για κάθε μήνα απασχόλησης, με περιορισμό το 1/2 του μισθού για τους μισθωτούς ή τα 13 ημερομίσθια για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο.
ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ Η ΑΔΕΙΑ:
Ο χρόνος χορήγησης των αδειών σύμφωνα μα το άρθρο 4 του Α.Ν. 539/45 καθορίζεται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ μισθωτών και εργοδότη. Οι μισοί τουλάχιστον από τους μισθωτούς πρέπει να λάβουν την άδειά τους μέσα στο χρονικό από 1η Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου. Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να χορηγήσει την άδεια εντός δύο μηνών από το χρονικό σημείο που διατυπώθηκε το σχετικό αίτημα
ΠΟΤΕ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΔΟΘΕΙ Η ΑΔΕΙΑ ΤΜΗΜΑΤΙΚΑ:
Η άδεια χορηγείται ολόκληρη. Επιτρέπεται όμως η χορήγησή της σε δύο περιόδους στις εξής περιπτώσεις:
Όταν υπάρχει σοβαρή ή επείγουσα ανάγκη της επιχείρησης.
Όταν υπάρχει αίτηση του μισθωτού για δικαιολογημένη αιτία.
Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να υπάρχει έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Εργασίας και δεν επιτρέπετε το πρώτο μέρος της άδειας να είναι κάτω από 6 εργάσιμες ημέρες.
Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου για την διάρκεια της άδειας και το χρόνο χορήγησή της, αποφασίζει τριμελής Επιτροπή της αρμόδιας Επιθεώρησης Εργασίας, ύστερα από αίτηση των ενδιαφερομένων.
ΤΙ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ Ο ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ:
Κατά την διάρκεια της άδειας ο μισθωτός δικαιούται να λάβει από τον εργοδότη τις “συνήθεις αποδοχές” που θα λάμβανε αν πραγματικά απασχολούνταν στην επιχείρηση κατά τον αντίστοιχο χρόνο τις άδειάς του. Στην έννοια των συνήθων αποδοχών περιλαμβάνεται, ότι καταβάλλεται στο μισθωτό τακτικά και μόνιμα ως αντάλλαγμα της εργασίας του, τόσο ο πάγιας μισθός ή το ημερομίσθιο, όσο και κάθε είδος πρόσθετες συμπληρωματικές παροχές είτε σε χρήμα είτε σε είδος (όπως λ.χ. τροφή, κατοικία, ποσοστά, επιδόματα, κλπ).
ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΑΔΕΙΑΣ:
Αν από υπαιτιότητα του εργοδότη δεν χορηγηθεί η άδεια μέχρι το τέλος τους έτους, ο εργαζόμενος δικαιούται τις αποδοχές άδειας αυξημένες στο 100% (διπλάσιο).
Κάθε επιχείρηση, είναι από το νόμο υποχρεωμένη, να τηρεί ΒΙΒΛΙΟ ΑΔΕΙΩΝ και να καταγράφει το χρόνο χορήγησης των αδειών όλου του προσωπικού.
ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΑΔΕΙΕΣ:
Άδεια γάμου: 5 εργάσιμες ημέρες για πενθήμερο ή 6 ημέρες σε εξαήμερο.
Άδεια γέννησης παιδιού: 2 ημέρες στον πατέρα για κάθε παιδί.
Μειωμένο ωράριο εργασίας ως άδεια φροντίδας παιδιού: Εναλλακτικά δικαιούται και ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση η εργαζόμενη μητέρα.
Άδειες στις Μονογονεϊκές οικογένειες: Έως 6 εργάσιμες ημέρες το χρόνο και 8 ημέρες με τρία παιδιά και άνω και μέχρι να συμπληρώσουν την ηλικία των 12 ετών.
Άδεια σχολικής παρακολούθησης: Έως 4 ημέρες το χρόνο, όταν τα παιδιά παρακολουθούν μαθήματα και μέχρι την ηλικία 16 ετών.
Άνευ αποδοχών γονική άδεια: Έως 3,5 μήνες για κάθε γονέα, υπό την προϋπόθεση ο άλλος γονέας να απασχολείται έξω από το σπίτι και να έχει συμπληρώσει 1 έτος εργασία στον ίδιο εργοδότη.
Άνευ αποδοχών για ασθένεια μελών οικογένειας: Έως 6 εργάσιμες ημέρες το χρόνο ή 8 ημέρες όσοι έχουν δύο παιδιά και 12 ήμέρες από τρία παιδιά και άνω.
Άνευ αποδοχών μειωμένο ωράριο εργασίας: Οι γονείς που έχουν παιδιά με ανεξαρτήτως ηλικίας, με πνευματική, σωματική, ή ψυχική αναπηρία, δικαιούνται μειωμένο ωράριο κατά μία ώρα την ημέρα.
Άδεια σπουδών: οι εργαζόμενοι που είναι μαθητές σπουδαστές ή φοιτητές δικαιούνται επιπλέον 30 ημέρες άνευ αποδοχών.
Άδεια εξετάσεων: Έως 10 εργάσιμων ημερών και είναι άνευ αποδοχών.
Άδεια για μεταγγίσεις αίματος: Έως 22 εργάσιμες ημέρες τον χρόνο.
Άδεια για μεταγγίσεις αίματος παιδιού: 10 εργάσιμες ημέρες το χρόνο.
Άδεια λόγο θανάτου συγγενούς: 2 εργάσιμες ημέρες.
Εκλογική άδεια: Για το πενθήμερο από 200 – 400χλμ 1 ημέρα. Από 401χλμ και άνω 2 ημέρες. Για τα νησιά 3 ημέρες. Για το εξαήμερο από 100- 200χλμ 1 ημέρα. Από 201 – 400χλμ 2 ημέρες. Από 401χλμ και άνω 3 ημέρες. Για τα νησιά 3 ημέρες.
Άδεια εκπαίδευσης συνδικαλιστών: Έως 2 εβδομάδες το χρόνο, σε εργαζόμενους που επιλέγονται από την ΓΣΕΕ με σκοπό την επιμόρφωση και ανάδειξη νέων συνδικαλιστικών στελεχών.
